Roxane Daniels – Neo de Bono's Blog

Online democratie: wat heb je eraan?

Online democratie: wat heb je eraan?
Wanneer: Woensdag 07 November 20:00 – 22:00 uur
Woensdag 21 November 20:00 – 22:o0 uur
Waar: Bij Pakhuis de Règâh Hoefkade 11, Den Haag.
Entree: Gratis na aanmelding

Online democratie: wat heb je eraan?
Sociale media overspoelen je met informatie. Ook over politiek. Maar hoe vind je daar je weg in? Welke informatie kun je vertrouwen? Hoe herken je zelf nepnieuws, complottheorieën, filterbubbels en trollen?

En als jij wat wilt van de politiek, wordt je dan gehoord? Hoe zorg je dat politici – volksvertegenwoordigers, tenslotte! – naar je luisteren? Wanneer zou jij je beter gehoord voelen? Hoe kan je sociale media inzetten om jouw zorgen op de politieke agenda te zetten?

Daarover gaan we twee avonden in gesprek.
Met elkaar, met experts en met mensen uit de politiek. Praat mee!

7 november 20.00 tot 22.00 uur
Pakhuis de Règâh in Bazaar of Ideas, Hoefkade 11, Den Haag
21 november 20.00 tot 22.00 uur
Pakhuis de Règâh in Bazaar of Ideas, Hoefkade 11, Den Haag

Aanmelden
Entree: Gratis na aanmelding via Pakhuis De Règâh

Pakhuis de Règâh is er voor denkers én doeners, sprekers én luisteraars, jong en oud, studenten en werkenden, Hagenezen en Hagenaars.

De avond is zeker ook interessant voor gemeenteraadsleden, lokaal en landelijke beleidsmakers en journalisten, lokale actiegroepen en maatschappelijke organisaties.

Meld je snel aan:
de eerste 20 deelnemers krijgen van ons op de avond zelf “Het bestverkochte boek ooit (met deze titel). Hoe cijfers ons leiden, verleiden en misleiden” van Sanne Blauw van De Correspondent!

Avond 1: Online democratie: wat levert het ons op?
Hoe gebruiken we online informatie om onze politieke mening te vormen? En hoe gebruiken we sociale media of andere online tools om onze zorgen op de politieke agenda zetten?

Met o.a. Gerdi Verbeet (oud Tweede Kamervoorzitter), Jaron Harambam (expert in complottheorieën), Remco Pijpers (onderzoeker mediawijsheid), Edgar Neo (initiator Pakhuis de Règâh), en Femke Sleegers (Den Haag Fossielvrij), Sanne Blauw (journalist De Correspondent), Reinder Rustema (directeur petities.nl).

Avond 2: Online democratie: hoe maken we het beter?
Wat kun jij doen tégen nepnieuws en vóór betrouwbaar nieuws? En wat vind je dat sociale mediabedrijven en de overheid moeten doen?

Met o.a. journalist Peter Olsthoorn, fact checker Peter Burger, Mary Berkhout (mediawijzer.net), en Sarah de Lange (hoogleraar en auteur #Woest: de kracht van verontwaardiging)

Wat gebeurt er met de uitkomst van de bijeenkomsten?
Pakhuis de Règâh organiseert beide avonden in samenwerking met het Rathenau Instituut en de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB). Het Rathenau onderzoekt het effect van nieuwe technologie op ons leven. De ROB neemt de inbreng in deze debatten graag mee in een advies voor de regering en de Eerste en Tweede Kamer over digitalisering en democratie.

Tegenlicht Meetup Den Haag Voorbij De Groene Horizon

Tegenlicht Meetup Den Haag Voorbij De Groene Horizon
Wanneer: Woensdag 26 September 19:00/20:00 – 22:00 uur
Waar: Pakhuis de Règâh in Bazaar of Ideas, Hoefkade 11, Den Haag.
Entree: Gratis na aanmelding

Tegenlicht Meetup Den Haag Voorbij De Groene Horizon

De transitie naar duurzame energie is volop aan de gang en zal de komende jaren alleen maar verder versnellen. We gaan massaal van het gas af, duurzame energie wordt goedkoper dan fossiele brandstoffen en onze mobiliteit wordt elektrisch en automatisch. Maar, waar gaan we precies naartoe? De veranderingen die deze transitie teweegbrengt zijn ingrijpend en maken impact op verschillende vlakken, van de manier waarop we samenleven tot de geopolitieke verhoudingen in de wereld. Vreemd genoeg zijn brede visies over deze groene horizon zeldzaam. Hoe ziet een wereld eruit die volledig duurzaam is? Wat gaat er allemaal veranderen?

Programma Tegenlicht Meetup Den Haag Stilte voor de cra$h
19:00 uur Terugkijken van Tegenlicht uitzending voor wie wil
20:00 uur Start interactieve Tegenlicht Meetup in Den Haag
21:00 uur Kleine pauze
21:00 uur Tweede helft
22:00 uur Einde programma en gezellig borrelen en nababbelen

Over de Tegenlicht Meetups in Den Haag
De woensdag na de uitzending van VPRO Tegenlicht op zondag praten we bij Pakhuis de Règâh in de Bazaar of Ideas, Hoefkade 11, Den Haag, aan de hand van fragmenten, samen binnen het thema na over de documentaire.

Tegenlicht Meetup Den Haag Koorddansen in Koeweit

Tegenlicht Meetup Den Haag Koorddansen in Koeweit
Wanneer: Woensdag o6 Juni 19:00/20:00 – 22:00 uur
Waar: Pakhuis de Règâh in Bazaar of Ideas, Hoefkade 11, Den Haag.
Entree: Gratis na aanmelding

Tegenlicht Meetup Den Haag Koorddansen in Koeweit
Hoe maakt de jeugd de Islamitisch georiënteerde samenleving meer liberaal?

Koeweit lijkt goed op weg. Zo is het de enige Arabische Golfstaat met een gekozen parlement, een grondwet en een visie op de toekomst zonder olie. Maar het is een façade. Hierachter schuilt namelijk een oerconservatieve maatschappij. Een kleine liberale elite probeert, binnen dit spanningsveld, de grenzen op te rekken. Hoe ziet het post-olietijdperk eruit voor jongeren in de Golfstaten?

Waarom moet je bij een avond over Koeweit zijn?
Koeweit is een uniek land. Het is een Islamitisch georiënteerde samenleving in het hart van de Arabische wereld met een enorme diversiteit aan levenswijzen – door de goede relaties met de VS én Saudi – Arabië leeft de overwegend jonge bevolking namelijk van een overwegend Westerse manier tot aan een fundamentalistisch Islamitische. Je wil bij deze avond zijn om je blikveld over de politieke dynamiek van Islam te verbreden, om in te zien dat ook in een samenleving waar Islam de norm is, een liberale manier van leven mogelijk is – en hoe dat dan kan georganiseerd worden.

Over de Tegenlicht Meetups in Den Haag
De woensdag na de uitzending van VPRO Tegenlicht op zondag praten we bij Pakhuis de Règâh in de Bazaar of Ideas, Hoefkade 11, Den Haag, aan de hand van de documentaire, samen binnen het thema na over de documentaire.

Leer meer

NRC – Stinkend rijk Koeweit moet bezuinigen

Ook verzorgingsstaat Koeweit moet op de uitgaven letten. De oliesector staakte de afgelopen dagen, met succes. „Zelfs als we verwend zijn, willen we dat zo houden.”

NRC – Hard werken in Koeweit, maar na je pensioen moet je opkrassen

In Koeweit bestaat de bevolking voor 70 procent uit immigranten, maar de Koeweiti’s blijven de dienst uitmaken. Een smeltkroes is het nooit geworden.

Kweekvlees is er. Laat het ons proeven! Teken de petitie

Kweekvlees is er. Laat het ons proeven! Teken de petitie
Kweekvlees is een duurzaam en diervriendelijk alternatief voor het vlees zoals we dat kennen. Het bestáát, het is in Nederland, we willen het nú eten, maar we mógen het niet eten. Daarom zijn we een petitie gestart. Wij stellen onszelf beschikbaar om dit kweekvlees op eigen risico te proeven.

Teken als jij ook kweekvlees wilt proeven.

Het probleem
Nederland is al ruim 20 jaar wereldleider in onderzoek naar kweekvlees. Sinds 1999 ligt er een patent en in 2013 is de eerste kweekvleesburger gepresenteerd én opgegeten. De proefpakketten zijn inmiddels in Nederland, maar zijn verzegeld door de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit; we willen het eten, maar we mogen niet!

De oplossing
De Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit moet een actieve houding innemen door de proefpakketten kweekvlees te testen.

Wat kan jij doen?
Onderteken de petitie als je het hiermee eens bent en ook kweekvlees wil proeven! (Delen mag ook!)

Teken als jij ook kweekvlees wilt proeven.

Kijken!

Tegenlicht aflevering ‘Vleeskwekers’
De publieke belangstelling voor kweekvlees is in Nederland groot, maar de mogelijkheid om het ook in Nederland op de markt te brengen blijkt vooralsnog zeer ingewikkeld. Missen we de boot?

Jaarlijks worden zeker 50 miljard dieren geslacht om aan ons verlangen naar vlees te voldoen. Bijna een vijfde van de CO2-uitstoot op aarde is afkomstig uit die veeteelt. Het blijkt uiterst lastig om minder vlees te gaan eten: veel mensen vinden vlees gewoon lekker en de mondiale vraag ernaar neemt nog steeds toe. Dat was voor ondernemer en kweekvleespionier Willem van Eelen de reden om ‘in vitro vlees’ te bedenken. Na zijn overlijden kreeg dochter Ira vorig jaar een telefoontje uit Silicon Valley. CEO Josh Tetrick van het jonge bedrijf Just nodigde haar uit om kweekvlees te komen eten in de keuken van hun laboratorium in San Francisco. Het bedrijf kocht de patenten van haar vader en staat nu in de startblokken om daadwerkelijk kweekvlees te gaan produceren en verkopen.

De VPRO Tegenlicht uitzending Vleeskwekers is op zondag 27 mei te zien om 21.05 uur op NPO 2. Of kom Woensdag 30 Mei 19:00/20:00 – 22:00 uur naar de Tegenlicht Meetup Den Haag Vleeskwekers

Tegenlicht Meetup Den Haag Vleeskwekers

Tegenlicht Meetup Den Haag Vleeskwekers
Wanneer: Woensdag 30 Mei 19:00/20:00 – 22:00 uur
Waar: Pakhuis de Règâh in Bazaar of Ideas, Hoefkade 11, Den Haag.
Entree: Gratis na aanmelding

Tegenlicht Meetup Den Haag Vleeskwekers
Vlees maken in het lab – de oplossing voor het voedselprobleem?

Dit jaar nog komt kweekvlees op de markt. Wetenschappers maken het in laboratoria uit opgekweekte stamcellen en de techniek is honderd procent duurzaam door minimaal land – en waterverbruik. Met nog een plus voor de vegetariërs: er hoeven geen dieren voor te worden geslacht. Hoe gaat onze maatschappij veranderen met de introductie van dit kweekvlees? Kunnen we het slachten van dieren nog ethisch verantwoorden als deze techniek toegankelijk is? En zou je zelf een worstje kweekvlees eten?

Tegenlicht Meetup Den Haag Vleeskwekers
Wanneer: Woensdag 30 Mei 19:00/20:00 – 22:00 uur
Waar: Pakhuis de Règâh in Bazaar of Ideas, Hoefkade 11, Den Haag.
Entree: Gratis na aanmelding

Tegenlicht Meetup Den Haag Reizen is het nieuwe roken

Tegenlicht Meetup Den Haag Reizen is het nieuwe roken
Wanneer: Woensdag 23 Mei 19:00/20:00 – 22:00 uur
Waar: Pakhuis de Règâh in Bazaar of Ideas, Hoefkade 11, Den Haag.
Entree: Gratis na aanmelding

Tegenlicht Meetup Den Haag Reizen is het nieuwe roken
Wat zijn de gevolgen van globaal massatoerisme?

Tegenlicht Den Haag Meetup Reizen is het nieuwe roken Pakhuis de Regah Pakhuis de Reiger Pakhuis de Zwijger in Den Haag Bazaar of Ideas Edgar Neo

Een zomervakantie in Zuid-Amerika, een hike in Nepal en nog een aantal citytrips naar Praag, Budapest of Rome, we reizen steeds meer en verder. Avontuurlijke vakanties zijn toegankelijk voor de middenklasse, reizen vergroot je wereldbeeld en toerisme zorgt voor ontwikkeling en groei. Alle reden dus om reizen te stimuleren. Maar naast de economische voordelen krijgen we ook te kampen met de impact. Wie is immers nog niet op een exotische bestemming geweest omringd door Duitsers en Australiërs, waar de lokale economie en cultuur is verworden tot consumptiemiddel? En met de groei van de middenklasse in China en India willen ook zij de wereld zien. Hoe keren we het tij?

Tegenlicht Meetup Den Haag Trollen, Trump en Thierry

Tegenlicht Meetup Den Haag Trollen, Trump en Thierry
Wanneer: Woensdag 16 Mei 19:00/20:00 – 22:00 uur
Waar: Pakhuis de Règâh in Bazaar of Ideas, Hoefkade 11, Den Haag.
Entree: Gratis na aanmelding

Tegenlicht Meetup Den Haag Trollen, Trump en Thierry
Hoe internetcultuur en memes politiek beïnvloeden.

Er groeit iets in de duistere hoeken van het internet. Op fora als 4Chan en Reddit ontstaat een sarcastische counter culture, gevoed door memes als Pepe the Frog en radicale symbolen. Ze leven in het fictieve land ‘Kekistan’ – waar ze hun vrijheid van meningsuiting radicaal verdedigen door met satirische cartoons te schoppen tegen het establishment. Ook Thierry Baudet en Donald Trump werden voorheen afgebeeld met de groene kop van Pepe the Frog, het symbool van deze internet-ideologie. Hoe kunnen we deze obscure internetwereld begrijpen en op welke manier oefenen ze invloed uit op politiek en maatschappij?

Leer meer

Hoe Pepe the Frog werd gekaapt door Trumps ‘alt-right’-beweging

Een omstreden kikker-stripfiguur is het gezicht van de rechtse, Amerikaanse alt-right-beweging, steunpilaar van de presidentscampagne van Donald Trump.

Alt-right-beweging juicht op het web hard voor Baudet

De op internet zeer actieve, uit de VS afkomstige subcultuur van alternatief-rechts (alt-right) krijgt ook hier navolging. In de Nederlandse campagne steunde de ‘Dutch alt-right’ op Twitter en internetfora vooral de campagne van Thierry Baudet en diens Forum voor Democratie.

Tegenlicht Meetup Den Haag Radicaal Rechtse Voorhoede

Tegenlicht Meetup Den Haag Radicaal Rechtse Voorhoede
Wanneer: Woensdag 02 Mei 19:00/20:00 – 22:00 uur
Waar: Pakhuis de Règâh in Bazaar of Ideas, Hoefkade 11, Den Haag.
Entree: Gratis na aanmelding

Tegenlicht Meetup Den Haag Radicaal Rechtse Voorhoede
Wat zijn de plannen van nieuw rechts?
Het rechtse geluid groeit in Europa. Dit uit zich in burgerbewegingen die de buitengrenzen van Europa bewaken, nieuwe politieke partijen en denktanks die het intellectuele discours scherp stellen. Nieuw Rechts ziet het spook van cultureel marxisme zich manifesteren in alle maatschappelijke instituties en bouwt als reactie daarop een nieuw politiek verhaal. Hoe kunnen we de populariteit van nieuw rechts begrijpen? Wat is hun invloed op de maatschappij? We onderzoeken de opkomst van de rechtse intellectuele avant-garde.

Programma Tegenlicht Meetup in Den Haag
19:00 uur Terugkijken van Tegenlicht uitzending voor wie wil
20:00 uur Start interactieve Tegenlicht Meetup in Den Haag
21:00 uur Kleine pauze
21:00 uur Tweede helft
22:00 uur Einde programma en gezellig borrelen en nababbelen

Leer meer

Dit is het prijswinnende stuk van Nikki Sterkenburg

Nikki Sterkenburg interviewt mensen van de radicaal rechtse tak in Nederland, Erkenbrand en het Identitair Verzet. Luc Stenekes: ‘Ik zie dit interview als stap in de emancipatie van niet-links gedachtegoed’

De Grote Ruk

Lees hier Merijn Oudenampsen’s analyse over de achtergrond van nieuw rechts in Nederland en haar unieke kenmerken benadrukt, zoals het omarmen van progressieve waarden.

Aanjagers van nieuw rechts

Mischa Cohen zoekt het geluid van nieuw rechts in de samenleving op: journalisten, onderzoekers en auteurs die tegen de hegemonie van het linkse cultuurmarxisme durven ingaan en geloofwaardigheid aan een ander narratief geven.

Oorlog tegen de Babyboomers

Voor nieuw rechts is mei ’68 zowel een afzetpunt als een inspiratiebron. Met dezelfde tactieken als de ‘soixante-huitards’ strijdt een coalitie van ongure stromingen voor een rechtse revolutie die de Europese beschaving moet redden.

Tegenlicht Meetup Den Haag Groene Voedselpioniers

Tegenlicht Meetup Den Haag Groene Voedselpioniers
Wanneer: Woensdag 09 Mei 19:00/20:00 – 22:00 uur
Waar: Pakhuis de Règâh in Bazaar of Ideas, Hoefkade 11, Den Haag.
Entree: Gratis na aanmelding

Tegenlicht Meetup Den Haag Groene Voedselpioniers
Wie gaat onze voedselvoorziening vernieuwen?

Veel ondernemers nemen het initiatief om op een innovatieve, duurzame manier voedsel te produceren. Groene voedselpioniers rukken op in allerlei verschillende vormen en op verschillende plekken in het land: van microgroenten onder LED-lampen in de stad tot zeewierboerderijen aan de kust. Hoe ziet de toekomst van eten er uit? Hoe zet je een succesvolle, innovatieve, duurzame onderneming op? En hoe blijf je overeind in een voedseleconomie die vooral gericht is op de laagste prijs?

Programma Tegenlicht Meetup Den Haag Groene Voedselpioniers
19:00 uur Terugkijken van Tegenlicht uitzending voor wie wil
20:00 uur Start interactieve Tegenlicht Meetup in Den Haag
21:00 uur Kleine pauze
21:00 uur Tweede helft
22:00 uur Einde programma en gezellig borrelen en nababbelen

Leer meer

The Dutch Weed Burger is een van de gezondste hamburgers ter wereld met zeewier! De burger is gemaakt van zilte sojasnippers en Royal Kombu, een krachtig winterwier, duurzaam geteeld door Zeewaar. De burger is volledig palmolie-vrij en 100% plantaardig, dus vegetarisch, veganistisch, kosher en halal.

The Dutch Weedburger Tegenlicht Den Haag Meetup Groen Voedselpioniers Meetup Pakhuis de Regah Pakhuis de Reiger Pakhuis de Zwijger in Den Haag Bazaar of Ideas Edgar Neo

Gebrouwen door Vrouwen
Gebrouwen door Vrouwen lanceerde vorige week haar nieuwste bier: Zonnig Zeewit. Een lichte White Ale van 3,8% met zeewier geplukt uit de Nederlandse Noordzee. Zon, Zee, Strand en nieuw bier dus!

Jong groen talent: zeewierboerij teelt natuurlijke waterfilters.

Op papier was de potentie van zeewier genoegzaam bekend, maar proeven om het wier in de praktijk als stofzuiger te laten fungeren waren nog nooit gedaan. En waar zouden die beter gedaan kunnen worden dan in de achtertuin van Nikki Spil en compagnons, de haven van IJmuiden?

We hebben in Nederland alles in huis om het voedselprobleem op te lossen

De productie- en consumptiekant van onze voedselketen zijn hopeloos inefficiënt met elkaar verbonden. Dit vraagt om radicale oplossingen, stelt voedselonderzoeker Julia Rijssenbeek.

De akker of het wilde groen

Natuurinclusieve en biologische landbouw hebben de wind mee. Maar is het voor de planeet niet beter om met intensieve landbouw zo veel mogelijk voedsel op zo weinig mogelijk grond te produceren?

Zoals het klimaatakkoord van Parijs moet er een groot voedselakkoord komen

Door technologische vooruitgang zal er in 2050 voldoende voedsel zijn voor de 10 miljard mensen die de wereld dan telt, zegt de invloedrijke landbouw- en voedseldeskundige Louise Fresco.

Bijlage Tegenlicht Meetup Den Haag Verslaafd aan het algoritme

Bijlage bij Tegenlicht Meetup Den Haag Verslaafd aan het algoritme

Zijn computers binnen een paar jaar slimmer dan mensen?
Gaan robots de wereld overnemen? Wanneer worden zelfrijdende auto’s op grote schaal gebruikt? Heeft een robot rechten? Er wordt gewerkt aan grote technologische veranderingen die veel impact op ons gaan hebben en dat levert grote vragen op.

Ook neemt de druk op Europa toe om grootmachten VS en China bij te benen. Met dat in gedachten heeft de Europese Commissie vandaag een plan gepubliceerd om dit allemaal in goede banen te leiden.

Dit staat er in het plan van Brussel:
De belangrijkste boodschap van de Europese Commissie is dat er de komende jaren behoorlijk wat moet gebeuren:

Er moet tot 2020 vanuit publieke en private organisaties minimaal 20 miljard euro worden gestoken in de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie. De commissie zelf draagt daar 1,5 miljard euro aan bij voor de periode 2018-2020
De commissie roept lidstaten op om hun onderwijs en trainingen te moderniseren zodat de landen klaar zijn voor grote veranderingen in werkgelegenheid vanwege de komst van robots
Aan het einde van dit jaar gaat de commissie ethische richtlijnen publiceren over hoe er moet worden omgegaan met kunstmatige intelligentie. Er komt een speciale alliantie die hierover gaat nadenken

Vorige week schreven experts op het gebied van kunstmatige intelligentie en robotica een open brief aan de Europese Commissie waarin werd benadrukt dat EU-brede regelgeving van groot belang is.

Dat er veel te gebeuren staat, daar lijken de meeste deskundigen het wel over eens te zijn. Maar over de manier waarop dit gaat gebeuren en in welke mate, verschillen de meningen. De NOS vroeg drie experts commentaar te geven op drie toekomstscenario’s, om zo een beeld te krijgen van wat we kunnen verwachten.

Kunnen we straks nog een mens van een computer onderscheiden? “Ik denk dat we het verschil in 2030 niet meer zien”, zegt Lambér Royakkers, junior-professor ethische technologie aan de TU Eindhoven. Dat heeft nogal grote gevolgen: het betekent namelijk dat je net zo makkelijk met een mens een gesprek kan voeren als met een computer.

Egon van den Broek, hoogleraar computerwetenschappen aan de Universiteit van Utrecht, is daar veel minder stellig in. “Ik denk dat computers de komende vijf tot tien jaar echt niet slimmer worden dan mensen. Dat duurt eerder tien keer zo lang.”

Go
In deze discussie is het belangrijk om te begrijpen dat er over twee vormen van kunstmatige intelligentie wordt gesproken: specifieke en algemene. Specifieke betekent dat een computer in een ding heel goed is, bijvoorbeeld in het Aziatische bordspel Go. De computer is daar nu beter in dan een mens. Algemene intelligentie betekent dat een computer emotie kan begrijpen en de Nachtwacht kan naschilderen. Met andere woorden: dat een computer functioneert zoals een mens.

“Over algemene kunstmatige intelligentie zijn de geleerden het wel eens: dat is er voorlopig nog helemaal niet”, zegt Jeroen van den Hoven, professor ethiek en technologie aan de TU Delft.

Hierover is al jaren discussie. In 2013 publiceerden onderzoekers aan de Oxford Universiteit een onderzoek waaruit bleek dat bijna 50 procent van de banen in de VS in de ‘gevarenzone’ zit als het gaat om automatisering. De OESO (de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling) concludeerde onlangs iets heel anders: het gaat slecht om 14 procent van de banen in westerse landen die een grote kans maken te worden geautomatiseerd.

Met andere woorden: de meningen verschillen nogal. En dat is ook te merken aan de deskundigen. Van den Broek zit vooral op een lijn met de OESO-conclusies. “Kijk naar de geschiedenis: eerdere grote innovaties zoals bijvoorbeeld elektriciteit hadden ook niet zo’n grote impact op de werkgelegenheid. Dat zou dus betekenen dat de opkomst van kunstmatige intelligentie belangrijker zal zijn dan die van de elektriciteit? Dat geloof ik niet.”

De hoogleraar computerwetenschappen zegt daarmee niet dat er geen banen zullen veranderen of verdwijnen. Maar zijn uiteindelijke boodschap is wel: maak je daar niet te druk over.

Nieuw werk
Royakkers van de TU Eindhoven kijkt hier anders tegenaan. “Ik denk dat bijvoorbeeld dat accountants en notarissen moeten vrezen voor hun baan. Daarentegen zal de robotisering ook leiden tot nieuw werk.” Hij denkt ook dat de verandering zal leiden tot een andere manier van lesgeven, omdat er behoefte is aan andere vakmensen.

Van den Hoven onderschrijft die conclusie. “Ik denk dat er heel veel traditioneel werk verloren zal gaan.” Hij verwacht wel dat het nog even duurt voordat de impact echt merkbaar zal zijn, zo rond 2050.

Daarover zijn de drie experts het wel eens: ja, het is realistisch en de technologie is beschikbaar. Maar dit vraagstuk is vooral een ethische kwestie. Want moet je wel willen dat een drone zelfstandig kan besluiten dat iemand mag worden gedood? Nee, is hun antwoord.

“Ik denk dat we als samenleving zo verstandig zullen zijn om dit niet toe te laten”, zegt Royakkers van de TU Eindhoven. Zijn collega van de TU Delft, Van den Hoven, sluit zich daarbij aan. Volgens Van den Broek is het daarnaast vooral de vraag waar in het proces de mens een besluit neemt en vanaf wanneer een drone autonoom mag werken en denken.

Waar deze discussie mee samenhangt is de vraag – waar de Europese Commissie zich ook over buigt – of een robot straks moet worden gezien als een rechtspersoon. Want wat gebeurt er als zo’n systeem dermate zelfstandig wordt dat het zonder tussenkomst van een mens grote beslissingen gaat nemen? Is een mens dan nog verantwoordelijk? Grote vraagstukken, waarop het antwoord voorlopig nog ontbreekt.