Interview – Neo de Bono's Blog

Haagse gebedshuizen geloven in groen

‘Geloven in groen’ heet het initiatief van verschillende Haagse geloofsrichtingen, om hun gebedshuizen milieuvriendelijker te maken. Tijdens een bijeenkomst in de Al-Hikmah moskee werden kennis en ervaringen uitgewisseld. ‘Duurzaamheid is geen luxe, het zit in ons geloof gebakken.’

Eind vorig jaar kwamen zo’n veertig moslims, christenen en hindoes samen in de Al-Hikmah moskee in Moerwijk om te praten over milieuvriendelijke gebedshuizen. Organisator was Initiatives of Change, een wereldwijd netwerk van mensen van verschillende levensovertuigingen met als doel zich in te zetten voor een betere wereld. De bijeenkomst was gehouden in opdracht van de gemeente Den Haag en is onderdeel van het initiatief ‘Geloven in Groen’. Daarin slaan gebedshuizen van verschillende geloven de handen ineen om onder andere CO2 te besparen.
Op enkele bijeenkomsten wisselen gelovigen ervaringen en kennis uit op het gebied van energiebeheer en tuinieren. Ze krijgen ondersteuning van adviesbureau De Verbouwwinkel, dat in 2017 bij vijftien gebedshuizen een quickscan uitvoerde om het huidige energieverbruik en mogelijkheden voor verbetering in kaart te brengen.

Overeenkomsten
De bijeenkomsten scheppen een band. Bij hun inzet voor duurzaamheid ontdekken gelovigen veel overeenkomsten: het werken met vrijwilligers, het vaak beperkte budget, een achterban die je moet zien mee te krijgen en de grootte van de gebouwen. En: de religieuze inspiratie om te zorgen voor de aarde en alles wat daarop leeft.
‘Ik was positief verrast door wat de gebedshuizen al doen’, zegt Floris Schuit van De Verbouwwinkel. ‘Mensen zijn betrokken. Ze hebben echt een doel voor ogen, ze willen een beter mens zijn en bijdragen aan een betere samenleving.’ Maar tussen willen en kunnen staat vaak het budget. ‘Daarom hebben we in onze adviezen duidelijk de investering steeds afgezet tegen de milieuwinst.’
Duurzaamheid gaat niet alleen om technische snufjes, maar ook om bewustwording, zegt bouwtechnicus Ismail Khallouki van de as-Soennah moskee. Daar worden de temperatuur en verlichting gereguleerd, en in de rituele wasruimte hangen A4-tjes die moskeegangers oproepen om zuinig te zijn met water. Khallouki: ‘In de Koran staat dat je zo min mogelijk water moet verspillen.’

Vegetarisch
Toch blijkt het niet altijd gemakkelijk anderen mee te krijgen om de daad bij het woord te voegen, merkt Klaas Bruins, diaconaal werker bij buurt- en kerkhuis Bethel. Toen ze twee van de acht maandelijkse buurtmaaltijden vegetarisch maakten, kwam er protest van de buurtbewoners. ‘Ik heb uitgelegd waarom we het doen, maar sommigen blijven nu weg.’ Bruins neemt niet alleen deel aan ‘Geloven in Groen’ om ideeën op te doen, maar ook om geïnspireerd en gemotiveerd te blijven. ‘Sommigen verwarren behoeftes met rechten. Maar we kunnen niet zomaar alles doen. Mijn geloof maakt me bewust van de verantwoordelijkheid die we hebben. Ik stel me voor hoe God naar zijn schepping kijkt. Het moet pijnlijk zijn hoe wij er mee omgaan. Ik vind het inspirerend dat iedereen hier vanuit zijn eigen achtergrond die verantwoordelijkheid voelt.’

Rentmeesterschap
Veel religieuze tradities blijken overeenkomstige ideeën te hebben over de omgang met de natuur, zoals het rentmeesterschap. De profeet Mohammed zei: ‘Als het laatste uur aanbreekt, terwijl je een jong boompje naar de aarde draagt om het te planten, ga dan door en plant het.’ Een uitspraak die ook onder christenen bekend is en Luther ooit gedaan zou hebben. Verschillende aanwezige gebedshuizen willen deze filosofie eer aan doen door voor meer groen rondom hun gebouwen te zorgen.
Groen heeft meer nut dan het vermeerderen van de biodiversiteit. Geloven in Moerwijk heeft achter de Marcuskerk een fijne buurttuin ingericht . Bettelies Westerbeek, die het tuinenproject leidt, zegt: ‘De tuin biedt een laagdrempelige manier om met elkaar in contact te komen.’
De gebedshuizen blijven met elkaar in gesprek. Zo ontstond het idee om elkaars tuinen te bezoeken en uit te wisselen over zonnepanelen. Jan Vroonland (Kerk in Actie) en Deniz Özkanli (Islamitische Stichting Nederland), die samenwerken in het netwerk ‘Groene Kerken’, lieten alvast zien dat er nog veel stappen zijn die gebedshuizen kunnen nemen, van groen beleggen tot de inkoop van de juiste bloemen. Özkanli: ‘We moeten duurzaamheid niet als extraatje of luxe zien. Het zit in ons geloof ingebakken.’

Tekst: Irene de Pous
Foto: Martine Sprangers.
Dit is een ingekorte versie van een artikel dat eerder verscheen op de website van Initiatives of Change: iofc.nl.

Over Geloven in Moerwijk
Geloven in Moerwijk is een jonge huis-tuin-en-keuken kerk in Moerwijk. Wij willen kerkzijn op een creatieve en praktische manier die past bij onze buurt en die aansprekend is voor mensen zonder christelijke achtergrond. Dit doen we onder andere door onze buurttuin, veel samen eten, praten en lachen, op zo’n manier dat mensen uit verschillende culturen zich thuis voelen.

We vinden het belangrijk om ons leven en geloof te delen met elkaar en de mensen om ons heen. Met elkaar willen we een positieve bijdrage leveren aan onze buurt. We dagen elkaar en de mensen om ons heen uit om Jezus na te volgen.

Mogen we ook op uw en jouw gebed, betrokkenheid en/of financiële steun rekenen?

Over Geloven in Groen
Vanaf september 2017 is het initiatief Geloven in Groen officieel van start gegaan bij Initiatives of Change (IofC). In opdracht van de gemeente Den Haag zet IofC zich in om hindoes, christenen en moslims via hun gebedshuizen in Den Haag met elkaar te verbinden op het thema van duurzaamheid. De gemeente Den Haag wil in 2040 klimaatneutraal zijn en steunt organisaties en bedrijven uit dezelfde sector om in duurzaamheidskringen samen te werken en ervaringen uit te wisselen. Inmiddels zijn zo’n twintig Haagse gebedshuizen actief betrokken. Ze worden hierbij ondersteund door adviesbureau De Verbouwwinkel, dat in 2017 bij vijftien gebedshuizen een quickscan uitvoerde om het huidige energieverbruik en mogelijkheden voor verbetering in kaart te brengen.Geloven in Moerwijk is met de Marcustuin, de Marcuskerk en de Mirtekerk, ėėn van de partners van dit project. Voor meer informatie zie de website van Initiatives of Change.

Handige links voor gebedshuizen

Klimaatfonds(link is external) (Duurzaam Den Haag)
Zoek jij financiering voor energie besparen of voor het opwekken van duurzame energie? Op bovenstaande link vind je de basis informatie over aanvragen voor een bijdrage van het Klimaatfonds voor CO2-reducerende maatregelen.
Subsidie Duurzaamheid (link is external)(gemeente Den Haag)
Start je een duurzaam project in jouw wijk? De gemeente helpt je graag met het ontwikkelen van het project. Zo help jij ook mee om Den Haag duurzamer te maken. Tot maximaal 5000 euro voor organisatiekosten. Als er gebedshuizen zijn die een postcoderoos willen maken, vallen zij waarschijnlijk onder de voorwaarden.
Verbouwwinkel/ Base Consultancy(link is external): technische partij die quickscans verzorgt
Als je vragen hebt over de quickscan, neem dan contact op met Floris Schuijt(link sends e-mail).

Netwerken en organisaties in Nederland

Duurzaam Den Haag(link is external)
Duurzaam Den Haag (DDH) is een onafhankelijke stichting en heeft als missie het aanwakkeren van initiatieven van bewoners en ondernemers om Den Haag duurzamer te maken.
A Rocha Nederland(link is external)
A Rocha is een wereldwijde beweging van christenen die vanuit hun geloof zorgen voor Gods schepping.
Groene Kerken(link is external)
Met de GroeneKerkenactie willen Kerk in Actie en Tear stimuleren dat kerken duurzamer en groener worden en dat die kerken – van beginner tot duurzame expert – elkaar kunnen vinden en stimuleren.
Project De Groene Moskee(link is external) van Geloven in Samenleven(link is external)
Het project De Groene Moskee wil Turkse Nederlanders milieubewust maken.
Groene grachten (link is external)
Dit bedrijf helpt bij het verduurzamen van gebouwen waaronder gebedshuizen en heeft ervaring met monument(en)(link is external).

Schuld en vergeving – column Bettelies Westerbeek

Vanuit de keuken zie ik de postbode voorbij lopen. Scheef van de zware tas sjokt hij langs de deuren. Hij maakt een vermoeide indruk. In zijn tas weinig verjaardagskaarten maar vooral rekeningen, aanmaningen en brieven van incassobureaus. Hij draagt letterlijk de schuld van onze buurt op zijn schouders. De enveloppen die op de mat vallen zullen niet verwachtingsvol worden opengemaakt, vaak verdwijnen ze uit paniek en schaamte ongeopend in een la. Wat je niet ziet dat is er niet. Zorgen zijn er al genoeg.Een groot gedeelte van de mensen in onze buurt kampt met schulden. Deels als gevolg van eigen handelen, maar ook vaak door een systeem wat faalt en geen bescherming biedt aan hen die weinig geld hebben. Als je je rekening niet kunt betalen, dan krijg je een boete en daarna nog een boete. Het houdt mensen gevangen en het put onze buurt uit, we snakken hier naar een leven bevrijd van schuld en een schone lei.

Tussen de aanmaningen ook post van alle loterijen die ons land kent. Als valse messiassen brengen deze brieven hoop in het hart van de ontvanger. ‘Mocht ik winnen, dan kan ik eindelijk weer verder’. Ook welvaartsevangelisten doen het goed in onze wijk: geloof in Jezus en je problemen lossen zich vanzelf op, God wil dat jij rijk bent. Bid om een wonder!

Ons spreken over schuld en vergeving is voorzichtiger. Over Jezus die vrijheid brengt, geloof dat helpt de schaamte van armoede en schuld te doorbreken. Dat er mensen zijn die je kunt vertrouwen. Samen verheffen we onze stem tegen het onrecht van de groeiende schulden. De tas van de postbode zal er niet meteen lichter van worden. Maar steeds als iemand de moed vindt de post niet weg te stoppen in een la maar te openen, is dat wel degelijk een wonder.

Mogen we ook op uw en jouw gebed, betrokkenheid en/of financiële steun rekenen?

Artikel Geloven in Moerwijk in Volzin

‘Alles doet hier met mekaar, ongeacht geloof of afkomst’
‘Geloven in Moerwijk’ is een van de honderd pioniersplekken van de PKN. Kerk-zijn is er heel praktisch. “Gewoon dingen met elkaar doen, samen iets opbouwen en zorg dragen voor je omgeving.” Iedereen is daarbij van harte welkom.

Geloven in Moerwijk voorheen Marcusconnect Omid in de MarcusTuin — Tekst: Irene de Pous Beeld: Martine Sprangers

Ingeklemd tussen de vaalgele muren van twee naoorlogse flats en de Haagse Marcuskerk ligt als een kleine, groene oase de Marcustuin. Klinker- en schelpenpaadjes kronkelen er tussen bloeiende bloemperken, kruidenbedden, moestuintjes en een enkele fruitboom door. Vanuit de huiskamer van de Marcuskerk klinkt muziek: de stem van de dertienjarige Roxanna, begeleid op de piano door de uit Iran gevluchte Puya. Imagine all the people zingt Roxanna met al haar kracht de Beatles na. Living life in peace.

Het bonte gezelschap dat deze woensdagmiddag in de tuin werkt, doet de droom van John Lennon voor even niet zo gek lijken. Zo zijn er de ouders van Roxanna, de ‘geloveloze’ Rico en Jolanda. Niet zo van de kerk, maar wel van het ´gewoon mekaar helpen´. De gevluchte Afghaanse Omid, die zich als moslim tot christen bekeerde en zich vandaag over de compost ontfermt. Nora, die uit huis is gezet en gewoon even onder een boom op adem komt. En Irina, vrijwilliger bij de Voedselbank en op zoek naar werk.
Op de wekelijkse tuinmiddag in de Marcustuin werken en leven deze mensen uit alle hoeken van de samenleving voor even samen. De onderwerpen die tussendoor over tafel gaan zijn al even bont als het gezelschap. Van de gevreesde gang naar de diëtiste, schulden en gesprekken bij de IND tot het voordeel van LAT-relaties en het zelf maken van pizzadeeg. “Alles zit hier bij elkaar, komt en doet met mekaar, ongeacht geloof of afkomst,” zegt Jolanda Caffa. “Je voelt je hier altijd welkom.”

Toekomstbestendige kerk
Dit, deze tuinmiddag en dit gezelschap, is een van de voorlopige antwoorden op de vraag: wat is kerk zijn in het Haagse Moerwijk? Een vraag die voor dominee Bettelies Westerbeek (33) als pionier voor de Protestantse Kerk Nederland (PKN) al ruim drie jaar centraal staat. Aan haar de taak om een nieuwe geloofsgemeenschap op te richten die past bij Moerwijk en nieuwe mensen weet te betrekken bij de kerk. De antwoorden zijn met nadruk voorlopig. Westerbeek: “Pionieren is constant zoeken.”
De pioniersplek van Westerbeek – Geloven in Moerwijk, voorheen MarcusConnect – is een van de inmiddels bijna honderd pioniersplekken van de Protestantse Kerk. In reactie op de aanhoudende krimp van de bestaande kerk startte de PKN ruim acht jaar geleden met de eerste initiatieven om op zoek te gaan naar nieuwe, toekomstbestendige vormen van kerk-zijn. Als de bestaande kerk bij steeds minder mensen aansluit, moeten we op zoek naar vormen die wel aansluiten, is de gedachte erachter.
Daarin zijn de pioniers verkenners voor de gehele kerk. Westerbeek: “Pionieren gaat over ons bestaansrecht. Geloven is niet meer vanzelfsprekend. Wat gaat er verloren als de kerk er niet meer is?” Of andersom: wat blijft er over als de gebouwen en structuren verdwijnen? “Onze ervaringen zijn ook verhalen van hoop voor bestaande kerken. Misschien moet je gebouw dicht. Maar Christus is nog steeds aanwezig in jou en je gemeenschap. De pioniersplekken laten zien dat je nog steeds bij elkaar kunt komen en kerk zijn.”
Volgens een recente evaluatie van de PKN zijn er nu ruim tienduizend mensen betrokken bij een pioniersplek, waarvan zo’n 2500 actief. Met de pioniersplekken wil de PKN ook rand- en buitenkerkelijke mensen bereiken. Dat lijkt te lukken: ongeveer de helft van de betrokkenen was niet recent bij een kerk actief. De initiatieven variëren aanzienlijk, van een bijbelcafé tot stilteklooster, van een tienerplek tot omgebouwde SRV-wagen. Westerbeek: “Als pioniers zoeken wij altijd naar contextualisatie van de geloofsgemeenschap. Wat gebeurt er in je omgeving en hoe kan je daar als kerk bij aansluiten?”

Luxe voor de buurt
Het eerste dat Westerbeek dan ook deed als pionier was naar Moerwijk verhuizen en luisteren. “Veel koffie drinken en naar buurtfeestjes gaan.” Wat ze leerde: Moerwijk is een buurt met veel armoede en sociale problemen. Schulden, gezondheidsproblemen, vechtscheidingen, slechte huisvesting. Een wijk met veel verschillende culturen en geloven, een hoge doorstroming. Een plek waar mensen zich vergeten voelen.
“Ik merkte veel cynisme over plannen die worden aangekondigd, maar waar vaak niet veel van terecht komt. Zo moet ik het dus niet gaan doen, dacht ik. Met grootse verhalen komen, zonder te weten of ik die kan waarmaken.” Zo ontstond het idee om met de tuin te beginnen. “Ik wilde iets doen wat lange adem nodig heeft, en zichtbaar en concreet is.” De groenstrook was een onveilig stukje Moerwijk. “Er werd gedeald, mensen vluchtten via deze strook voor de politie.”
Na een flinke opknapbeurt is de tuin nu een “beetje luxe voor mensen in de buurt”, zegt de Surinaamse Radjesh Autar, die vanaf het begin betrokken is bij de Marcustuin en er tegenover woont. Hij werkt als postbode en zit in zijn vrije tijd in verschillende ordegroepen in de buurt. Vanaf zijn balkonnetje houdt hij ook de Marcustuin in de gaten. “De tuin geeft mensen de mogelijkheid bezig te zijn en met elkaar te zijn. En groenten.”
Met elkaar bezig zijn is in Moerwijk geen vanzelfsprekendheid, zegt Autar. Hij woont er al zeventien jaar. “De buurt is, hoe moet ik het zeggen… gebroken. Vroeger bemoeiden mensen zich met elkaar, nu praten ze alleen maar over elkaar. “Terwijl er juist zo veel aan de hand is”, zegt Westerbeek. “Dan heb je elkaar eigenlijk hard nodig.”
Kerk zijn in deze buurt moet daarom gaan om leven in gemeenschap. Geloven in Moerwijk wil een huis-tuin-en keukenkerk zijn. Letterlijk – met de tuin, huiskamer en keuken waar iedereen kan binnen lopen. En figuurlijk – door aan te sluiten bij het dagelijks leven van mensen en de problemen die ze daarin tegen komen.

Voor elkaar zorgen
Naast de tuinmiddag is er inmiddels één keer in de maand een pizza-avond, een bijbelklas waar veel immigranten naar toe komen en een groep die wekelijks samen eet en over geloof praat. Ook zijn er sinds kort vieringen op zondagmiddag en oefent een groepje voor een zelf geschreven toneelstuk.
“Leven is meer dan alleen zijn en met je eigen dingen bezig zijn,” zegt de Afghaanse 23-jarige Omid. Hij komt elke week tuinieren en neemt deel aan de bijbelklas. “Ik wil als een christen leven. Hoe kan ik iets betekenen voor de mensen om mij heen? In de tuin leer ik mensen kennen en kunnen we voor elkaar zorgen.” Zo brengt hij nu elke week boodschappen langs bij een Afghaanse buurvrouw die hij via Geloven in Moerwijk kent.
Lang niet iedereen die betrokken is, is gelovig. Neem Rico Roosen en Jolanda Caffa, die via iemand van de korfbalvereniging betrokken raakten. Roossen: “Ze zochten een herder voor het kerststuk. En als ze je vragen, en je kan, dan doe je het.” Van herder ging het naar pizzabakker, vrijwilliger bij de voedselbank en verantwoordelijke voor ‘het biljartlaken’ (het grasveldje in de Marcustuin). Nu speelt hij maffiabaas in het toneelstuk en heeft hij een eigen moestuin.
“Als ik vrienden vertel dat ik een moestuin heb bij de Marcuskerk, zeggen ze ‘o, ben je gelovig geworden?’ Denken ze gelijk dat je met de Bijbel uit je tas komt,” zegt hij, terwijl hij zijn tomaatjes oogst. Dat is hij dus niet. Waarom hij dan komt? “Ik ben graag onder de mensen.” Ook zijn vriendin Caffa gelooft niet. “Ja, in het leven, en zoals het komt. Elke dag weer een verrassing.” En sommigen hebben een ander geloof, zoals de hindoeïstische Autar.
Het is een spannend onderdeel van de pioniersplek, vindt Westerbeek. “Je hoeft geen christen te zijn om deel van de gemeenschap te zijn. Er is meer dat ons bindt dan geloof, namelijk de zorg voor de buurt en elkaar. Juist hier is het een getuigenis om met al die religies en culturen bij elkaar te komen.”
Maar niet iedereen voelt zich daar bij thuis. Zo was er een keer een gevluchte christelijke vrouw, die niet samen met moslims wilde werken. Westerbeek: “Dat kan, maar wij kunnen niet die weg op. Dit is Moerwijk. Je hebt hier allerlei geïmporteerde conflicten, maar we moeten proberen hier samen met elkaar op weg te gaan.”
Het goede midden vinden is niet altijd makkelijk. “We moeten ons steeds afvragen: lukt het ons ook echt open te zijn. Of vinden we het niet tóch leuker als iemand christen wordt. Aan de andere kant willen we wel duidelijk blijven in wie we zijn en waar we voor staan. We zijn een kerk, geen buurthuis.”

Gebaat bij diversiteit
Op de vraag of dit nu de toekomst van de kerk is, is Westerbeek duidelijk. “Het is onderdeel van de toekomst. De kerk is gebaat bij diversiteit. Oude kerkvormen met bestaande rituelen en zichtbare kerkgebouwen hebben ook veel waarde. Maar kleine gemeenschappen waarin mensen hun leven en geloof met elkaar delen zijn ook belangrijk.”
Haarzelf heeft dit delen in leven en geloof de afgelopen jaar al veel gebracht. “Ik ben geloviger geworden. Ik zie God meer aan het werk. Ik kom mensen tegen die hier een keertje langs lopen en met zoveel vragen bezig zijn en dan hier even hun plek vinden. En ik realiseer me beter dat kerk-zijn ook heel praktisch is. Gewoon dingen met elkaar doen, samen iets opbouwen en zorg dragen voor je omgeving.”

Een nieuwe gemeenschap
Een van de grote uitdagingen voor de pioniersplekken is het vormen van een duurzame gemeenschap. Inmiddels zijn er bij Geloven in Moerwijk zo’n veertig mensen betrokken, met daarbinnen een vaste kern van twaalf. Predikant Bettelies Westerbeek: “Moerwijk is een arme wijk, dus uiteindelijk moet het een gemeenschap zijn die alles grotendeels zelf doet en draagt, met nog maar een kleine rol voor een betaalde kracht.” De komende jaren moet die overgang vorm krijgen.
Een van de mensen die daar bij gaat helpen als deel van de vaste kern is Annelies Hommens-van de Steeg (36). Zij staat op het moment van schrijven op het punt met haar man te verhuizen naar Moerwijk om deel te kunnen zijn van Geloven in Moerwijk. “We willen ons meer verbinden aan een gemeenschap en iets doen waarmee we ons geloof handen en voeten kunnen geven.”
Geloof speelt in haar werk al een grote rol. De theologe werkt als geestelijk verzorger in de ouderenzorg. “Maar dat is in een professionele rol. Als onderdeel van Geloven in Moerwijk is het meer op het niveau van zijn. Den Haag is heel seculier. Als ik zelf wil blijven geloven, heb ik anderen nodig om mij te inspireren en boven mijn twijfels uit te tillen.”
Voor Hommens-van de Steeg is geloven vooral een relatie. “Het gaat niet allereerst om het aannemen van een waarheid, maar om de relatie met God. En voor mij krijgt die vooral vorm in relatie met anderen. De maatschappij heeft kleine gemeenschappen nodig die uitnodigend zijn, dat is ook een taak voor de kerk. Hopelijk kunnen we een gemeenschap bieden waar mensen zich bij aan kunnen sluiten en iets positiefs uit kunnen halen.”

Bron: Volzin

Mogen we ook op uw en jouw gebed, betrokkenheid en/of financiële steun rekenen?

Geloven in groen. Hoe Christenen, Moslims en Hindoes dat doen

Christenen, Moslims en Hindoes geloven in groen doen
Hoe geef je het thema duurzaamheid handen en voeten in je gemeente? Een vraag die meerdere geloofsgemeenschappen bezighoudt. In Den Haag slaan christenen, moslims en hindoes de handen ineen om de stad te ‘verduurzamen’.

Het project is geïnitieerd door de organisatie Initiatives of Change, in opdracht van de gemeente Den Haag. Als aftrap is er een bordje gemaakt met daarop de tekst ‘Geloven in Groen’, en de symbolen van een handdruk, een plant, een zonnepaneel en de verschillende religies. “Er is een soort religieuze dialoogmoeheid,” stelt Willem Jansen, programmacoördinator bij Initiatives of Change. “Het is veel interessanter om elkaar via praktische gesprekken te leren kennen. Via een thema dat ons allemaal aangaat.”

Interreligieus
Onder andere Geloven in Moerwijk, een pioniersplek van de PKN, heeft zich bij Geloven in Groen aangesloten. Bettelies Westerbeek, pionier namens Geloven in Moerwijk, is erg enthousiast. “Het leuke is dat het initiatief het interreligieus contact op gang brengt. Je hebt groene kerken en andere initiatieven die op christelijke gemeenschapen zijn gericht. Maar dit is interreligieus. We zitten met moskeeën, de mandir en gebedshuizen samen. En dan richten we ons op de overeenkomsten. We hebben allemaal een binding met de natuur en met God als Schepper.”

Bijeenkomsten
Geloven in Groen kent een heel concrete aanpak. Eerst brengt een architectenbureau met ‘energie-quickscans’ in kaart wat de lekken en gebreken van de gebouwen zijn en wat er al goed gaat. De gebouwen worden met elkaar vergeleken en expertise wordt uitgewisseld. Maar het blijft niet alleen bij het energiezuinig maken van de gebedshuizen. “De helft van de CO2-reductie bereik je door gedragsverandering. Dus schenk koffie in glazen mokjes, in plaats van plastic bekertjes. Pak de fiets naar de kerk, in plaats van de auto. Of maak een preek over duurzaamheid.”

Samenleven
Zowel duurzaamheid als verbinding zijn voor Westerbeek heel belangrijk. “We probeerden onze inkopen al biologisch en fairtrade te doen, maar dit zet je wel even stil bij het feit dat er qua duurzaamheid nog veel meer moet gebeuren.” De samenkomsten van Geloven in Groen helpen daarbij. “Je kunt bovendien over spiritualiteit praten, zonder elkaar in de haren te vliegen. Ik woon en werk zelf in Moerwijk, een multireligieuze wijk bij uitstek. Door met elkaar te praten, zorg je voor begrip. Dat kan vriendschappen opleveren, waardoor je beter kunt samenleven.”

Bron: EO Visie

Mogen we ook op uw en jouw gebed, betrokkenheid en/of financiële steun rekenen?

Handige links voor gebedshuizen

Klimaatfonds(link is external) (Duurzaam Den Haag)
Zoek jij financiering voor energie besparen of voor het opwekken van duurzame energie? Op bovenstaande link vind je de basis informatie over aanvragen voor een bijdrage van het Klimaatfonds voor CO2-reducerende maatregelen.
Subsidie Duurzaamheid (link is external)(gemeente Den Haag)
Start je een duurzaam project in jouw wijk? De gemeente helpt je graag met het ontwikkelen van het project. Zo help jij ook mee om Den Haag duurzamer te maken. Tot maximaal 5000 euro voor organisatiekosten. Als er gebedshuizen zijn die een postcoderoos willen maken, vallen zij waarschijnlijk onder de voorwaarden.
Verbouwwinkel/ Base Consultancy(link is external): technische partij die quickscans verzorgt
Als je vragen hebt over de quickscan, neem dan contact op met Floris Schuijt(link sends e-mail).

Netwerken en organisaties in Nederland

Duurzaam Den Haag(link is external)
Duurzaam Den Haag (DDH) is een onafhankelijke stichting en heeft als missie het aanwakkeren van initiatieven van bewoners en ondernemers om Den Haag duurzamer te maken.
A Rocha Nederland(link is external)
A Rocha is een wereldwijde beweging van christenen die vanuit hun geloof zorgen voor Gods schepping.
Groene Kerken(link is external)
Met de GroeneKerkenactie willen Kerk in Actie en Tear stimuleren dat kerken duurzamer en groener worden en dat die kerken – van beginner tot duurzame expert – elkaar kunnen vinden en stimuleren.
Project De Groene Moskee(link is external) van Geloven in Samenleven(link is external)
Het project De Groene Moskee wil Turkse Nederlanders milieubewust maken.
Groene grachten (link is external)
Dit bedrijf helpt bij het verduurzamen van gebouwen waaronder gebedshuizen en heeft ervaring met monument(en)(link is external).

Interview met Pakhuis de Regah in wijkkrant Stationsbuurt Den Haag

Pakhuis de Règâh: “Wij willen de ooievaar en de reiger door middel van de dialoog verbinden”
Naar Amsterdams voorbeeld huisvest

De oprichters van Pakhuis de Règâh Roxane Daniels en Edgar Neo

Bazaar of Ideas aan de Hoefkade sinds dit voorjaar Pakhuis de Règâh: “Het onafhankelijk platform van en voor de stad Den Haag en haar inwoners. Een plek waar we elkaar informeren, inspireren en co-creëren.” Initiatiefnemers Edgar Neo en Roxane Daniels leggen uit wat Pakhuis de Règâh is en nodigen iedereen in de buurt uit om deel te nemen aan activiteiten of – nog beter – met initiatieven te komen.

Edgar Neo is naar eigen zeggen begonnen als activist, tegenwoordig maatschappelijk projectontwikkelaar/sociaal ondernemer, maar ook onder andere benamingen actief bij tal van projecten. Roxane Daniels is beeldend kunstenaar en in het dagelijks leven werkzaam bij het ministerie van BZK als adviseur digitale overheid. Via/via leerden ze elkaar kennen bij een dialoog over de toekomst van de stad.

Bij beiden leefde het idee dat er in Den Haag behoefte is aan iets structurelers, een plek en een platform om maatschappelijke initiatieven verder te brengen en de dialoog aan te kunnen gaan over maatschappelijke vraagstukken die mensen bezighouden. Edgar: “In Amsterdam bestond zoiets al: Pakhuis de Zwijger. Het leek ons een goed idee om dit concept in Den Haag te introduceren. Ik heb er een tweet over geplaatst en de reacties daarop waren positief. Omdat het al eens geprobeerd was maar niet gelukt, hebben we goed gekeken of we niet iets hadden gemist. Toen we besloten het door te zetten ging het snel. De Bazaar of Ideas wou het graag huisvesten. Staedion stelde een leegstaande ruimte beschikbaar. Dat was echt super. Het was bij wijze van spreken woensdag op gesprek en vrijdag de sleutel.”

Gratis en voor iedereen.
Gevraagd naar de activiteiten legt Roxane uit: “Net als Pakhuis de Zwijger organiseren we Tegenlicht Meetups. Elke zondag zendt de VPRO in Tegenlicht een documentaire over een maatschappelijk vraagstuk uit. De woensdag erna organiseren we hierover een dialoog. Het kenmerk van al onze activiteiten is dat ze over maatschappelijke onderwerpen gaan, gratis en openbaar toegankelijk zijn. Iedereen is welkom om een bijdrage te leveren.” Naast deze wekelijkse bijeenkomsten zijn er tal van initiatieven.

Edgar: “Zo is er de ‘solar challenge’. Nino, een kunstenaar hier uit de buurt met een technische achtergrond, is gefascineerd door de toepassing van zonnepanelen voor mobiliteitsvraagstukken. Hij heeft eerst geprobeerd of hij met zonnepanelen een autoradio kon laten werken. Dat lukte. Hij heeft nu nieuwe zonnepanelen en werkt aan een skelter op zonne-energie. We organiseren een bijeenkomst over wat de mogelijkheden van zonne-energie zijn. Niet alleen praten, maar ook doen: wat is de volgende toepassing.”

Roxane vult aan: “Voor mijn werk heb ik een dialoog over de digitale samenleving georganiseerd. Traditioneel is dan om als beleidsmakers met steeds dezelfde groep experts en maatschappelijke organisaties om de tafel te gaan. Wij willen niet over, maar mét mensen praten over de uitdagingen die er zijn.”

Dialoog.
Als ze eenmaal bezig zijn houden Roxane en Edgar niet meer op over de plannen die ze aan het ontwikkelen zijn: een dialoog met een galeriehouder die kunstenaars op een bijzondere manier aan het woord wil laten over de stad, een reeks over het nieuwe wonen, een aantal avonden over integratie en – als het lukt – een co-productie met de gemeente. Edgar daarover: “We zijn in gesprek met de gemeente Den Haag. Heel gek voor hen dat we geen structurele subsidie willen, maar graag gezamenlijk een programma zouden opzetten. Het gaat ons om vragen waar de gemeente het antwoord ook niet op weet, maar graag de dialoog aangaat met mensen van hoog tot laag uit de stad. Je maakt immers samen de stad. Amsterdam is hier al heel ver in. Den Haag is nog onwennig – koudwatervrees – maar hopelijk komt daar verandering in. ”

Verbinden.
Gevraagd wat hen drijft om als vrijwilliger dit platform van de grond te trekken zegt Roxane:”Wij dromen van een inclusieve samenleving, een participatiesamenleving 3.0, waarin iedereen meepraat en meedoet. Niet alleen als je hoog opgeleid bent, maar iedereen. Wij willen graag de ooievaar en de reiger door middel van de dialoog verbinden en denken dat Pakhuis de Règâh daar een bijdrage aan kan leveren. Wij bieden een platform. We nodigen iedereen uit om met initiatieven te komen. We nemen dat initiatief niet over, maar kunnen helpen het mogelijk te maken. We zien dat het werkt en dat er mooie dingen gebeuren. We hopen de komende tijd veel buurtgenoten te kunnen verwelkomen bij activiteiten van Pakhuis de Règâh en nodigen iedereen uit om met goede ideeën te komen.”

Veel dank Vries Kool voor dit mooie artikel!

Tijdens het televisieseizoen vindt elke woensdag een Tegenlicht Meetup plaats over de uitzending van VPRO Tegenlicht de zondag ervoor.

Voor meer informatie en activiteiten: kijk op www.deRégâh.nl of bezoek de Facebookpagina. Alle activiteiten van Pakhuis de Régâh vinden plaats bij Bazaar of Ideas, Hoefkade 11, Den Haag

Edgar Neo in EO TV programma De Verandering

Edgar werkt, samen met zijn vriendin, als projectontwikkelaar in Rotterdam en ze verdienen bakken met geld. Tot Edgar, onterecht, in de gevangenis belandt. Hij komt tot geloof en besluit al zijn geld weg te geven. Van de ene op de andere dag leeft hij als een monnik in de stad. Nu zet hij zich in voor medemensen en probeert zonder geld door het leven te gaan. Wat dat voor hem en zijn omgeving betekent en hoe zijn ex-vriendin dit heeft ervaren zien we in deze aflevering van De Verandering.

Presentator Kefah Allush ontmoet christenen die op enig moment tot geloof zijn gekomen en er zelf bewust voor kiezen het gesprek en de confrontatie hierover aan te gaan met familieleden en vrienden. In deze confronterende serie worden dan ook de vaak uiterst gevoelige geloofsgesprekken gevoerd die uit ongemakkelijkheid vooralsnog onder het tapijt bleven.

De Verandering, zaterdag 18 oktober, 17.35 uur, NPO 2
Bron: EdgarNeo.nl

NB
Alhoewel Edgar primair zonder geld leeft zijn er altijd onkosten die hij voor zijn projecten moet maken. Help zijn werk wat makkelijker te maken en doneer op IBAN NL51INGB0004928642 t.n.v. Stichting Personal Pilgrimage of Trust ovv ‘Edgar Neo’

God in de Lage Landen

“God en de Mammon zijn twee heren, die je niet allebei kunt dienen”. Een gedachte uit de Bijbel over geld als afgod, die duidelijk aangeeft waar de prioriteiten in het geloof zouden moeten liggen. Maar in de geschiedenis van de Lage Landen speelt geld in de kerk vaak juist een belangrijke en soms bedenkelijke rol. Dat roept weerstand op. Zo vertelt Ernst Daniël Smid van de enige Nederlandse paus ooit, Adrianus. Net als de huidige paus Franciscus is hij wars van de pracht en de praal van de kerk in zijn tijd.

We komen ook dominee Udemans tegen, die het goed voorheeft met de steeds rijker wordende koopmannen van de VOC. Áls er maar aan armenzorg wordt gedaan! De priester Gerlachus gaat in bankzaken als hij ziet dat de boeren in zijn omgeving moeilijk aan geld kunnen komen om te kunnen inkopen. Hij legt de basis voor de Rabobank, maar bij hem staat de klant nog écht centraal. Renze Klamer ontmoet een hedendaagse versie van Franciscus met een voor christelijke yuppen lastige boodschap.

God in de Lage Landen, 6 september, 21.10 uur, NPO 2

PS Ik ben dus die hedendaagse versie van Franciscus ;-)

God in de Lage Landen met Edgar Neo

Update: De aflevering “God en Geld” is vanaf nu hier terug te kijken. (Het item met Edgar is vanaf 21:50)

Morgenavond is de eerste aflevering te zien van de serie van God in de Lage Landen waar het afgelopen half jaar met hart en ziel aan gewerkt is hebhttp://www.eo.nl/geloven/programma/godindelagelanden/.

Ze hebben een serie gemaakt over de vraag hoe de kerken in de vaderlandse geschiedenis geworsteld hebben met vragen van seks, geld en geweld. Dit kun je verwachten: http://www.eo.nl/algemeen/pers/lijst/detail/artikel/geld-geweld-en-seks-in-nieuwe-serie-god-in-de-lage-landen/

Komende zaterdagavond gaat het o.a. over de vraag of de huidige paus voor zijn leven moet vrezen, over wat de Rabobank kan leren van haar eerste oprichter en vertelt Edgar Neo waarom hij zonder geld probeert te leven.

“HET LEVEN ALS GESCHENK PROBEER IK MET ANDEREN TE DELEN”

“Ik droom van een Nieuw W!J. Van rijk worden door liefde, in een economie van jij-blij-ik-blij.” Aldus Edgar Neo: een zweverige fantast voor sommigen, een hartelijke realist voor anderen. Wie zijn naam googlet, stuit op typeringen als ‘internetmiljonair’ en ‘duurzaam pionier’. Een gesprek met een markant gemeenschapsdenker en doener.

Door: Robert Reijns

Als een van de eerste internetadviseurs en -ondernemers verdiende hij miljoenen. Toch ervoer Edgar Neo (37) armoede. “Ik voelde me pas rijk, toen ik m’n vermogen begon te investeren in projecten waar iets duurzaams van uitgaat.” Hij bedacht en begeleidde zo’n honderdvijftig initiatieven voor kwetsbare mensen en natuur. Met Lotsov en 4Credits hielp Neo jongeren met een microkrediet de arbeidsmarkt op. Met The HUB bouwde hij mee aan een fysiek sociaal netwerk voor duurzame ondernemers. En HEARTcore.cc gaf duurzame ondernemers met kansrijke ideeën een financiële injectie.

Ondernemer Edgar kwam door zijn toenemende inspanningen steeds meer bekend te staan als ‘de moderne Franciscus van Assisi’: een imago dat hij waardeerde maar afdeed als waanzin. “In de voetstappen van Franciscus treden? Ik zou dan met al mijn projecten moeten stoppen en mijn kapitaal moeten wegschenken. Haha! Nobel misschien, maar niets voor mij.” Toch was het laatste woord daarover nog niet gezegd.

Oorverdovend harde stilte
Neo’s ambities kostten hem een burn-out, en nog een. “Het regisseren van projecten, met al het bijkomende financiële regelgedoe, begon mij te vermoeien en te irriteren. Maar het geloof in mijn ideaal – geluk geven en door (laten) geven – werd steeds groter. Ik zocht dus naar een manier om vanuit iets kleiners, kleinschaligers aan iets groots te werken.” Na het lezen van managementboek Semco Stijl en een goed gesprek met duurzaam investeerder en ondernemer Eckart Wintzen, besloot Neo al zijn bedrijven uit handen te geven. Het maakte zijn toekomstplan niet bepaald zekerder. Voordat hij z’n leven radicaal zou veranderen, moest hij op ingrijpende wijze met zichzelf geconfronteerd worden.

Eerst werd Neo flink beproefd. “Ik ben een paar keer in de bajes gezet. Waarom? Omdat er, zonder dat ik het wist, iemand met misbruik van mijn persoonsgegevens jarenlang zwartgereden heeft. Ik bleek slachtoffer van identiteitsfraude.” Die ‘woestijnperiode’ in de gevangenis schonk Neo een “spoedcursus leven in gemeenschap: soms moet je zelf eerst afgebroken worden voordat je aan iets nieuws kunt aan bouwen.” Maar wat voor nieuws?

Er was blijkbaar nog een openbaring nodig. In 2010 bezocht Neo met een aantal vrienden van kerkgenootschap Crossroads een Taizéviering in de Kuip in Rotterdam. ‘Bij “geloof” kon ik me nooit veel voorstellen. Hier werd het tastbaar. Het enthousiasme van de Taizégangers, de sfeer, de liederen en hun blije gezichten: het stak mij aan en verwarmde mijn hart! Toen we met duizenden jongeren in dat grote Ahoy tegelijkertijd samen stil werden, ontbrandde er een vonk van – ja, hoe zal ik het noemen? – verlichting in mij. Het kwartje was gevallen; ik wist hoe ik verder moest. God had tot mij gesproken, met een stilte die in mijn ziel oorverdovend hard was binnengekomen.’ Miljonair Edgar Neo schonk zijn hele vermogen aan goede doelen, om mee te beginnen.

Rentmeesters
Hij haalt een boek tevoorschijn: Manager ontmoet monnik, een bundel met brieven tussen Puma-directeur Jochen Zeitz en Benedictijner monnik Anselm Grün. ‘De schrijvers pleiten hier voor een economie van duurzaamheid, voor gelijkere verdeling van de winst, voor een balans tussen persoonlijk gewin en maatschappelijke verantwoordelijkheid. Die waarden hebben m’n ondernemerschap altijd al beïnvloed.’ Is Neo niet ook zelf meer op een monnik gaan lijken? Hij voorziet voornamelijk in zijn levensonderhoud door beloningen in ontvangst te nemen voor diensten die hij meestal kosteloos aanbiedt. Zijn motto: ‘jij blij, ik blij’. ‘Mijn grootste verdienste ligt in de hartelijkheid die ik ontvang voor de hartelijkheid die ik hoop te geven. Het leven als geschenk probeer ik dus met anderen te delen. Dat maakt me hemeltje rijk. Hoe blijer ik anderen kan maken, hoe blijer ik er zelf van word!’

Neo is sceptisch over het ‘nieuwe’ aan discussies en trends met betrekking tot duurzaamheid.‘Eeuwenlang hebben maatschappijen inspiratie gehaald uit spiritueel gedachtegoed over duurzaamheid en rechtvaardigheid. Denk aan de betekenis van het bijbelse woord ‘rentmeesterschap’: werk samen aan het mooier maken van de schepping, en laat haar mooier achter dan dat je haar hebt aangetroffen. Het kloosterleven is op dat ideaal geënt. Gelukkig worden we ons opnieuw bewust van het belang van rentmeesterschap.’

Avondje daten
De ondernemer en monnik in Neo lijken elkaar getroffen te hebben in een Haagse kerk. “Ik woon en werk tegenwoordig vanuit buurt- en kerkhuis ‘Bethel’. Dat woord betekent huis van God. Voor mij is een kerk in principe ook een thuis voor iedereen. Daarom probeer ik met tal van activiteiten de relaties tussen Hagenaars, niet uitsluitend buurtbewoners, te versterken. Laat de kerk een plek zijn waar mensen elkaars talenten ontdekken en delen! Dan kan een kerk gaan leven. Ik vind het mooi als ik met kennis, kunde, contacten en als kerk iemand met een idee verder kan helpen. Bijvoorbeeld met een avondje ‘daten met diepgang’, met een netwerkdag voor bedrijven die maatschappelijk verantwoord willen ondernemen, je kunt een symposium houden over de ‘deeleconomie’, een BuurtLab opzetten, ga zo door.

Een levendige kerk vermeerdert geluk en groeit. Het lijkt me raadzaam dat kerken, met name de krimpende, voortdurend nadenken over hun bestaansrecht. Waar dient een kerk voor, letterlijk en figuurlijk? Wanneer ben je kerk? Alleen maar bij een viering op zondag, of ook op andere momenten?”

Meerwaarde, geen winst
Om Neo’s polsen zwieren twee armbanden. Op het ene, bruine bandje staat duidelijk leesbaar: ‘Vrede en alle goeds’. Is iedere gemeenschap die goedheid en vrede uitdraagt een kerk volgens hem? Of moet er ook iets uitgesproken christelijks gebeuren, zoals een bijbelkring? Hij legt uit: “In Mattheus 18:20 zegt Jezus over kerk: ‘Want waar twee of drie mensen in mijn naam samen zijn, ben ik in hun midden’. Je kunt dus kerk zijn, door God met lofzangen te prijzen. Maar je bent net zo goed kerk als je doet wat Jezus vraagt in Mattheus 25:35 en verder: de hongerige voeden, de dorstige lessen, de vreemdeling opnemen, de naakte kleden, de zieken en gevangenen bezoeken. Want Jezus zei: ‘Ik verzeker jullie: alles wat jullie gedaan hebben voor een van de onaanzienlijksten van mijn broeders of zusters, dat hebben jullie voor mij gedaan’’. Het gaat er om dat we ons in elkaars waarde laten, en de vruchten van elkaars waardigheid, van onze talenten, plukken en delen. Dat geldt trouwens ook voor welvarende mensen. De winst van een kerk ligt niet in haar inkomen of materiële rijkdom. Onze meerwaarde ligt in het delen van onze talenten. Het maakt daarbij vanzelfsprekend niet uit of iemand zich moslim, katholiek, homo of anders noemt. De kerk van mijn dromen is als een… Nieuw W!J. Een Nieuw W!J van samen rijk worden door liefde, in een economie van jij-blij-ik-blij.”

Neo meent dat kerken telkens opnieuw moeten nagaan of zij Gods liefde wel tot uitdrukking brengen. Door te vragen om wijsheid van de Heilige Geest, maar ook door de Bijbel er eens op na te slaan: “Leer de bronteksten van de Bijbel begrijpen vanuit de culturele context waarin ze geschreven zijn. Wie dat doet, ontdekt geen verkeerd woord over homoseksuelen of over vrouwelijk leiderschap.”

Propaganda
Op Neo’s tweede armbandje staan de letters WWJD, gericht naar Edgar zelf. Het is een afkorting van ‘What Would Jesus Do’. De tekst werkt als een alarmbel die gaat rinkelen wanneer hij onrechtvaardigheid signaleert. Zoals laatst nog: “De overheid moedigt werklozen aan om als vrijwilliger de handen uit de mouwen te steken. Dat gaat natuurlijk gepaard met de nodige propaganda, want wie vrijwilliger wordt, zou zich ‘nuttig maken voor de participatiesamenleving’. Maar zien we de misleiding niet? Vrijwilligers worden betaald onder het minimumloon! Heeft niet iedereen recht op een basisinkomen?” What would Jesus do, vroeg hij zich af. “Hopelijk kan ik met m’n nieuwe project ‘Werk aan Werk’ binnenkort een grote groep vrijwilligers aan een betaalde baan helpen.”

Robert Reijns interviewt regelmatig interessante mensen voor Nieuwwij.nl. Bovenstaande foto werd gemaakt door Bruno van den Elshout.

Interview met Edgar Neo op Nieuw W!j

Afgelopen maandag publiceerde Nieuw W!J een interview met Edgar.
We zijn benieuwd naar jullie reacties. Zouden jullie ook zo kunnen leven?

————————————————————————-

“HET LEVEN ALS GESCHENK PROBEER IK MET ANDEREN TE DELEN”

Door: Robert Reijns

Rentmeesters
Hij haalt een boek tevoorschijn: Manager ontmoet monnik, een bundel met brieven tussen Puma-directeur Jochen Zeitz en Benedictijner monnik Anselm Grün. ‘De schrijvers pleiten hier voor een economie van duurzaamheid, voor gelijkere verdeling van de winst, voor een balans tussen persoonlijk gewin en maatschappelijke verantwoordelijkheid. Die waarden hebben m’n ondernemerschap altijd al beïnvloed.’ Is Neo niet ook zelf meer op een monnik gaan lijken? Hij voorziet voornamelijk in zijn levensonderhoud door de beloningen die hij ontvangt voor de diensten die hij meestal kosteloos aanbiedt. Zijn motto: ‘jij blij, ik blij’. ‘Mijn grootste verdienste ligt in de hartelijkheid die ik ontvang voor de hartelijkheid die ik hoop te geven. Het leven als geschenk probeer ik dus met anderen te delen. Dat maakt me hemeltje rijk. Hoe blijer ik anderen kan maken, hoe blijer ik er zelf van word!’

Avondje daten
De ondernemer en monnik in Neo, lijken elkaar getroffen te hebben in een Haagse kerk. “Ik woon en werk tegenwoordig vanuit buurt- en kerkhuis ‘Bethel’. Dat woord betekent huis van God. Voor mij is een kerk in principe ook een thuis voor iedereen. Daarom probeer ik met tal van activiteiten de relaties tussen Hagenaars, niet uitsluitend buurtbewoners, te versterken. Laat de kerk een plek zijn waar mensen elkaars talenten ontdekken en delen! Dan kan een kerk gaan leven. Ik vind het mooi als ik met kennis, kunde, contacten en als kerk iemand met een idee verder kan helpen. Bijvoorbeeld met een avondje ‘daten met diepgang’, met een netwerkdag voor bedrijven die maatschappelijk verantwoord willen ondernemen, je kunt een symposium houden over de ‘deeleconomie’, een BuurtLab opzetten, ga zo door. Een kerk moet leven. Een levendige kerk vermeerdert geluk en groeit. Het lijkt me raadzaam dat kerken, met name de krimpende, voortdurend nadenken over hun bestaansrecht. Waar dient een kerk voor, letterlijk en figuurlijk? Wanneer ben je kerk? Alleen maar bij een viering op zondag, of ook op andere momenten?”

Meerwaarde, geen winst
Om Neo’s polsen zwieren twee armbanden. Op het ene, bruine bandje staat duidelijk leesbaar: ‘Vrede en alle goeds’. Is iedere gemeenschap die goedheid en vrede uitdraagt een kerk volgens hem? Of moet er ook iets uitgesproken christelijks gebeuren, zoals een bijbelkring? Hij legt uit: “In Mattheus 18:20 zegt Jezus over kerk: ‘Want waar twee of drie mensen in mijn naam samen zijn, ben ik in hun midden’. Je kunt dus kerk zijn, door God met lofzangen te prijzen. Maar je bent net zo goed kerk als je doet wat Jezus vraagt in Mattheus 25:35 en verder: de hongerige voeden, de dorstige lessen, de vreemdeling opnemen, de naakte kleden, de zieken en gevangenen bezoeken. Want Jezus zei: ‘Ik verzeker jullie: alles wat jullie gedaan hebben voor een van de onaanzienlijksten van mijn broeders of zusters, dat hebben jullie voor mij gedaan’’. Het gaat er om dat we ons in elkaars waarde laten, en de vruchten van elkaars waardigheid, van onze talenten, plukken en delen. Dat geldt trouwens ook voor welvarende mensen. De winst van een kerk ligt niet in haar inkomen of materiele rijkdom. Onze meerwaarde ligt in het delen van onze talenten. Het maakt daarbij vanzelfsprekend niet uit of iemand zich moslim, katholiek, homo of anders noemt. De kerk van mijn dromen is als een… Nieuw W!J. Een Nieuw W!J samen rijk worden door liefde, in een economie van jij-blij-ik-blij.”

Propaganda
Op Neo’s tweede armbandje staan de letters WWJD, gericht naar Edgar zelf. Het is een afkorting van ‘What Would Jesus Do’. De tekst werkt als een alarmbel die gaat rinkelen wanneer hij onrechtvaardigheid signaleert. Zoals laatst nog: ‘De overheid moedigt werklozen aan om als vrijwilliger de handen uit de mouwen te steken. Dat gaat natuurlijk gepaard met de nodige propaganda, want wie vrijwilliger wordt, zou zich ‘nuttig maken voor de participatiesamenleving.’ Maar zien we de misleiding niet? Vrijwilligers worden betaald onder het minimumloon! Heeft niet iedereen recht op een basisinkomen?’ What would Jesus do, vroeg hij zich af. ‘Hopelijk kan ik met m’n nieuwe project ‘Werk aan Werk’ binnenkort een grote groep vrijwilligers aan een betaalde baan helpen.’

Robert Reijns interviewt regelmatig interessante mensen voor Nieuwwij.nl. Bovenstaande foto werd gemaakt door Bruno van den Elshout.